یکی از دستگاه‌های کلیدی در خطوط تولید دارو و تجهیزات پزشکی، دستگاه فیلینگ یا پرکن مایعات دارویی است. این دستگاه وظیفه دارد انواع مایعات دارویی و پزشکی را در ظروف مختلف مانند شیشه، پلاستیک یا ویال‌های استریل پر کند. هدف اصلی آن، پرکردن دقیق، سریع و بهداشتی مایعات است تا از یک سو کیفیت و ایمنی دارو تضمین شود و از سوی دیگر راندمان تولید افزایش یابد.
فهرست مطالب
- دستگاه فیلینگ یا پرکن مایعات دارویی چیست؟
- انواع دستگاه پرکن مایعات دارویی
- اهمیت استفاده از دستگاه پرکن مایعات در داروسازی
- کاربرد دستگاه پرکن مایعات دارویی
- نکات مهم در انتخاب دستگاه فیلینگ دارویی
- تکنولوژی‌های جدید در دستگاه‌های پرکن دارویی
- مزایای استفاده از دستگاه فیلینگ مایعات دارویی
دستگاه فیلینگ یا پرکن مایعات دارویی چیست؟
به طور ساده، دستگاه فیلینگ (Liquid Filling Machine) تجهیزی مکانیزه است که وظیفه پر کردن دقیق مایعات دارویی در ظروف مشخص را بر عهده دارد. این دستگاه‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا، امکان پرکردن مایعات با حجم و دوز دقیق را فراهم می‌کنند.
از آنجا که داروها معمولاً حساس، گران‌قیمت و نیازمند شرایط استریل هستند، دستگاه‌های پرکن دارویی باید به گونه‌ای طراحی شوند که علاوه بر دقت بالا، امکان شستشو و استریل‌سازی آسان داشته باشند.
انواع دستگاه پرکن مایعات دارویی
۱. دستگاه پرکن پیستونی
این دستگاه‌ها بر اساس حرکت رفت و برگشتی یک پیستون عمل می‌کنند. پیستون، مایع را مکش کرده و سپس به داخل ظرف هدایت می‌کند.
مزایا:
مناسب برای مایعات غلیظ مانند شربت‌های دارویی
دقت بالا در پرکردن
امکان تنظیم حجم با تغییر کورس پیستون
معایب:
نیاز به شستشوی منظم برای جلوگیری از آلودگی
۲. دستگاه پرکن پمپ پریستالتیک
این نوع دستگاه بدون تماس مستقیم قطعات با مایع عمل می‌کند. مایع از داخل لوله‌های سیلیکونی یا تفلونی عبور کرده و با فشار غلتک‌ها وارد ظروف می‌شود.
مزایا:
مناسب برای مایعات استریل مانند محلول‌های تزریقی
جلوگیری از آلودگی به دلیل عدم تماس مستقیم با قطعات فلزی
تعویض آسان شیلنگ و مسیر عبور مایع
معایب:
مناسب مایعات رقیق، نه خیلی غلیظ
۳. دستگاه پرکن وزنی
در این سیستم، مقدار مایع بر اساس وزن کنترل می‌شود. پس از رسیدن به وزن موردنظر، جریان مایع قطع می‌گردد.
مزایا:
بالاترین دقت در پرکردن
مناسب داروهای ارزشمند با حجم کم
معایب:
سرعت نسبت به سایر روش‌ها کمتر است
۴. دستگاه پرکن نیمه‌اتوماتیک و تمام‌اتوماتیک
نیمه‌اتوماتیک: برای کارگاه‌ها یا واحدهای تولیدی کوچک مناسب است. کاربر بخشی از عملیات مانند قرار دادن ظرف را انجام می‌دهد.
تمام‌اتوماتیک: همه مراحل از پرکردن تا درب‌بندی و برچسب‌زنی به صورت خودکار انجام می‌شود. این نوع دستگاه در کارخانه‌های بزرگ و خطوط تولید پرتیراژ استفاده می‌شود.
اهمیت استفاده از دستگاه پرکن مایعات در داروسازی
حفظ دقت در دوز دارو: دوز اشتباه می‌تواند جان بیمار را به خطر اندازد.
افزایش بهره‌وری: دستگاه‌های اتوماتیک می‌توانند هزاران ظرف را در یک ساعت پر کنند.
رعایت اصول بهداشتی و GMP: طراحی این دستگاه‌ها مطابق با الزامات سازمان‌های بین‌المللی مانند FDA و CE است.
کاهش ضایعات دارویی: با دقت بالا، هدررفت دارو به حداقل می‌رسد.
قابلیت ردیابی و کنترل کیفیت: بسیاری از دستگاه‌های مدرن به سیستم‌های کنترلی پیشرفته مجهز هستند.
کاربرد دستگاه پرکن مایعات دارویی
این دستگاه‌ها در بخش‌های مختلف صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند:
پر کردن ویال‌های تزریقی (محلول‌های استریل)
بسته‌بندی شربت‌ها و محلول‌های خوراکی
پر کردن قطره‌های چشمی و خوراکی
بسته‌بندی محلول‌های ضدعفونی‌کننده و بهداشتی
استفاده در صنایع آرایشی-بهداشتی برای پرکردن سرم و لوسیون‌ها
نکات مهم در انتخاب دستگاه فیلینگ دارویی
هنگام خرید یا انتخاب دستگاه پرکن مایعات دارویی، باید به این عوامل توجه شود:
نوع مایع: غلیظ یا رقیق بودن مایع تأثیر زیادی بر انتخاب سیستم پرکن دارد.
حجم تولید: ظرفیت روزانه تولید تعیین می‌کند که دستگاه نیمه‌اتوماتیک یا تمام‌اتوماتیک نیاز دارید.
استانداردها: دستگاه باید مطابق با الزامات GMP و دارای گواهی‌های معتبر باشد.
قابلیت شستشو (CIP/SIP): امکان شستشو و استریل‌سازی آسان اهمیت ویژه‌ای دارد.
انعطاف‌پذیری: قابلیت کار با ظروف مختلف (شیشه‌ای، پلاستیکی، ویال و …).
پشتیبانی فنی و خدمات پس از فروش: برای جلوگیری از توقف خط تولید، انتخاب برند معتبر ضروری است.
تکنولوژی‌های جدید در دستگاه‌های پرکن دارویی
در سال‌های اخیر، دستگاه‌های فیلینگ دارویی به فناوری‌های نوین مجهز شده‌اند، از جمله:
سیستم‌های PLC و HMI: برای کنترل دقیق فرآیند و سهولت در تنظیمات
سنسورهای نوری و وزنی: جهت جلوگیری از پرکردن ناقص یا بیش‌ازحد
قابلیت اتصال به سیستم‌های MES و ERP: برای ردیابی بهتر و مدیریت هوشمند تولید
استفاده از رباتیک در خطوط تمام‌اتوماتیک: جهت کاهش خطای انسانی و افزایش سرعت
مزایای استفاده از دستگاه فیلینگ مایعات دارویی
افزایش کیفیت و یکنواختی محصولات
رعایت استانداردهای جهانی بهداشت
کاهش هزینه‌های نیروی انسانی
امکان تولید در تیراژ بالا
تضمین ایمنی بیماران از طریق دوز دقیق دارو
جمع‌بندی
دستگاه فیلینگ یا پرکن مایعات دارویی یکی از تجهیزات ضروری و حیاتی در خطوط تولید داروسازی محسوب می‌شود. این دستگاه‌ها نه تنها موجب افزایش بهره‌وری و سرعت تولید می‌شوند، بلکه با دقت بالا در پرکردن و رعایت اصول بهداشتی، به حفظ کیفیت و ایمنی دارو کمک می‌کنند. انتخاب درست نوع دستگاه با توجه به نیاز خط تولید، می‌تواند نقش مهمی در بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌ها داشته باشد.شما میتوانید برای مشاوره خرید و یا راه اندازی خط تولید با کارشناسان سیب سبز سلامت در تماس باشید.
پرسش‌های متداول (FAQ)
۱. تفاوت دستگاه پرکن پیستونی و پریستالتیک در چیست؟
پرکن پیستونی برای مایعات غلیظ مناسب است، در حالی که پرکن پریستالتیک بیشتر برای محلول‌های استریل و رقیق استفاده می‌شود.
۲. آیا دستگاه‌های پرکن دارویی قابل شستشو و استریل هستند؟
بله، اغلب دستگاه‌های مدرن دارای سیستم‌های CIP و SIP برای شستشو و استریل خودکار هستند.
۳. کدام نوع دستگاه برای کارگاه‌های کوچک مناسب‌تر است؟
دستگاه پرکن نیمه‌اتوماتیک گزینه مناسبی برای واحدهای کوچک یا تولید با تیراژ پایین است.
۴. آیا دستگاه پرکن دارویی فقط در صنعت داروسازی کاربرد دارد؟
خیر، این دستگاه‌ها در صنایع آرایشی، بهداشتی و غذایی نیز برای پرکردن مایعات حساس استفاده می‌شوند.
۵. مهم‌ترین استانداردها برای دستگاه پرکن دارویی کدامند؟
استانداردهای GMP، FDA، CE و ISO از مهم‌ترین الزامات این دستگاه‌ها هستند.
